काठमाडौं । दक्षिण कोरियाले कुकुरको मासु सेवनको पुरानो प्रथा अन्त्य गरेको छ। कुकुरको मासु खाने चलनले पशुमाथि क्रुर व्यवहार भैरहेको भनेर देशभित्र र अन्तर्राष्ट्रिय जगतमा चर्को आलोचना खेपिरहेको दक्षिण कोरियाले अन्ततः दशकौं लामो यो प्रथालाई विधिवत अन्त्य गरिदिएको छ ।
राष्ट्रिय सभाको मंगलबारको बैठककले कुकुरको मासुको व्यापार र उपभोगमा प्रतिबन्ध लगाउने निर्णयमा दलहरुवीच दुर्लभ एकता बनेको कोरिया टाईम्सले उल्लेख गरेको छ। सत्तारुढ र प्रमुख विपक्षी दलले एकस्वरले विधेयक पारित गरेपछि कोरियाले कुकुर खाने विवादास्पद परम्पराको अन्त्य गरेको हो ।
बलियो राजनीतिक सहमतिमा राष्ट्रिय सभामा पेश गरिएको विधेयक सर्वसम्मति अनुमोदन भएको छ। सन् २०२७ देखि लागु हुनेगरी बनेको विधेयकमा मानव उपभोगका लागि मासु खाने उदेश्यले कुकुर पाल्न र कुकुरको मासु बिक्री वितरण गर्न निषेध गरिएको छ।
कुकुर पाल्ने र मार्ने गरी कानूनको उल्लंघन गर्नेलाई अधिकतम तीन वर्षको जेल सजाय तीन करोड कोरियन वान जरिवाना र दुई वर्षसम्म जेल सजाय हुनेछ।
सन् २०२४ को पहिलो छ महिनामा कुकुरको मासु उद्योगसँग सम्बन्धित सरोकारवालाहरू जस्तै किसानहरू, खुद्रा विक्रेताहरू र रेस्टुरेन्ट मालिकहरूलाई उनीहरुको व्यवसाय दर्ता गर्न अनिवार्य गरिएको छ। स्थानीय अधिकारीहरूले ती व्यवसायीलाई व्यवसायको आकार घटाउँदैअन्ततः कुकुरको मासु व्यवसाय पुरै बन्द गर्ने गरी समयअवधि तोकिदिने छन् ।
दर्ता भएका सरोकारवालाहरूलाई उद्योगबाट बाहिर निस्कन र पशुपालन र कृषि जस्ता मानवीय पेशाहरूमा सर्न सरकारले सहयोग गर्ने नीति लिने भएको छ।
दशकौं पुरानो विवाद
कुकुरको मासुको व्यापार र उपभोग कोरियामा ४६ वर्षदेखि कानूनी निगरानीमा रहँदै आएको थियो । सन् १९७८ मा खाद्य सरसफाइ ऐन संशोधन भएदेखि नै कुकुरलाई खानाको रूपमा उपभोग गर्नु गैरकानुनी मानिएको थियो, जसलाई ऐनले पशुधनको सूचीबाट कुकुरहरू हटाएको छ।
खाद्य सरसफाई ऐन अन्तर्गत कुकुरलाई खानाको रूपमा प्रयोग गर्न गैरकानूनी भएता पनि, पशुधन उद्योग ऐन अन्तर्गत कुकुरपालनलाई कानुनी मान्यता छ। जसले अझै पनि यी जनावरहरूलाई पशुधनको रूपमा वर्गीकृत गर्दछ। साथै, पशुधन उत्पादन स्वच्छता नियन्त्रण ऐनले मासुका लागि कुकुरको हत्या र खुद्रा बिक्री सम्बन्धी नियमहरूको अभाव छ।
स्पष्ट कानुनी दिशानिर्देशहरूको अभावमा, पशु कल्याणको विकसित सार्वजनिक धारणाले कुकुरको मासु खपतको विवादास्पद अभ्यासलाई कम गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ। यो सांस्कृतिक परिवर्तनले त्यसबेला गति प्राप्त गर्यो, विशेष गरी जब कोरियाले १९८८ सियोल ओलम्पिक, २००२ विश्व कप, र २०१८ शीतकालीन ओलम्पिक प्योङचाङमा आयोजना गरेको थियो । यी अवसरहरूले निरन्तर रूपमा विदेशी मिडिया र पशु अधिकार समूहहरूबाट छानबिन र आलोचना गरे, जसले आज यो विधिवत अन्त्यको घोषणा गर्ने दिन आयन सफल भयो ।
पछिल्लो सरकारी अध्ययन अनुसार कोरियामा ११५६ कुकुर फार्महरू छन् जसले मासु खपतको लागि ५,२०,००० भन्दा बढी कुकुरहरू पाल्छन् र १६६६ रेस्टुरेन्टहरू छन् जसले प्रति वर्ष ३,८८,००० भन्दा बढी कुकुरहरू राष्ट्रव्यापी खपतको लागि बेच्छन् ।
उद्योगका प्रतिनिधिहरूले अनुमानित ३५०० फार्महरूलाई उद्धृत गर्दै वास्तविक संख्या धेरै बढी रहेको तर्क गर्छन् ।
कसरी पालिन्छन् कुकुर
अधिकांश कुकुरहरू फोहोर र खिया लागेको पिंजरामा जन्मिन्छन् र हुर्केका हुन्छन्। उनीहरु बासी खाना खान बाध्य पारिन्छन् र बाल्यकालमा बिजुलीको फलामको स्किभरले मार्न लगाइन्छ।
पहिलो महिलाको दबाब
पहिलो महिला किम केओन हेले उद्योगको कुकुरको मासु उद्योग अन्त्य गर्नको लागि दवाव दिएपछि राजनीतिक सर्कलमा हलचल ल्याएको थियो ।
पशु कल्याण अभियन्ता किमले राष्ट्रपति यून सुक येओलको कार्यकालमा कुकुरको मासु खपत अन्त्य गर्ने वाचा गरेकी थिईन् ।
गत जुलाईमा, किमले प्रख्यात प्राइमेटोलोजिस्ट र वातावरणीय कार्यकर्ता जेन गुडलसँग उनको कोरिया भ्रमणको क्रममा कुकुरको मासु खपत अन्त्य गर्ने प्रयासको बारेमा कुराकानी गरेका थिए ।
गत वर्ष प्रतिद्वन्द्वी दलहरूबाट कुकुरको मासुको व्यापार अन्त्य गर्न प्रस्तावित ६ वटा विधेयकहरू सभाले पेस गरेको थियो, जुन कुकुरको मासु किसान र व्यापारीहरूको कडा विरोधका कारण रोकिएको थियो । विधेयकले उनीहरूको पेशा छनोट गर्ने स्वतन्त्रता र जनताको खानेकुरा छनोट गर्ने अधिकार हनन गरेको तर्क गरेका थिए ।
नोभेम्बरमा, प्रतिद्वन्द्वी दलहरू प्रत्येकले आफ्ना प्रस्तावित विधेयकहरू सभामा पेन्डिङ राखेका थिए, व्यापार अन्त्य गर्ने मुख्य राजनीतिक एजेन्डा भएको घोषणा गरे र प्रतिबन्ध पारित गर्न सहमत भए ।
कोरिया संसारको लगभग अन्तिम देश बनेको छ जहाँ ठूलो संख्यामा कुकुर पालिन्छ र मानव उपभोगको लागि मारिन्छ । ताइवान, फिलिपिन्स र सिङ्गापुर लगायत कुकुरको मासु खाने चलन रहेको छिमेकी एसियाली देशले यो प्रथालाई प्रतिबन्ध लगाईसकेका छन् ।
९३ दशमल ४ प्रतिशत कोरियालीहरूले भविष्यमा कुकुरको मासु खाने योजना बनाउँदैनन् जबकि ८२ दशमलव ३ प्रतिशतले कुकुरको मासु व्यापारमा प्रतिबन्धको समर्थन गर्दछ ।
